تقویم سالانه مدیریت کامل باغات پسته

در آشنایی با تقویم مدیریتی باغات پسته، با عملیات انجام شده در هر ماه از سال برای باغات پسته آشنا خواهیم شد. عملیاتی چون: از بین بردن علف های هرز، کاشت، قلمه زدن، پیوند زدن، ازبین بردن آفات و بیماری های گیاهی پسته، آبیاری نوع آب و خاک، شخم زدن، هرس کردن، عملیات غذایی ( کودی ) باغات،  برداشت محصول جزء عملیاتی هستند که در هر ماه از سال باید در کشاورزی باغات پسته انجام شود.

پسته از دیرباز در نقاط مختلف ایران کشت می‌شده. جنگل های وحشی پسته در ناحیه شمال شرق ایران به ویژه مرز افغانستان و ترکمنستان وجود دارد. گمان می‌رود که درخت پسته حدود ۴-۳ هزار سال قبل در ایران اهلی شده و مورد کشت و کار قرار گرفته است. در این نوشتار سعی شده به طور خلاصه و مفید، مطالب کاربردی به زبان ساده بیان شود.

مدیریت بهاره باغات پسته

مدیریت مبارزه با آفات بهاره بسته

فروردین ماه

در این ماه برای مبارزه با آفاتی از جمله پروانه چوبخوار پسته، پروانه میوه خوار پسته، پروانه پوست خوار میوه پسته( کراش )، سن ها و سنک های پسته، سرخرطومی پسته، شپشک واوی و تنه ای پسته و زنجره پسته( شیره تر ) باید برنامه ریزی کرد.

اردیبهشت ماه

در ماه اردیبشهت آفاتی از جمله پسیل معمولی پسته ( شیره خشک)، زنجره پسته ( شیره تر )، سن ها و سنک های پسته، شپشک تنه ای پسته ، سوسک سرشاخه خوار پسته، زنبور های مغز خوار پسته، پروانه پوست خوار میوه پسته ( کراش ) ، هلیوتیس پسته، پروانه های برگخوار پسته خسارت وارد می کند که باید نسبت به مبارزه اقدام کرد.

خرداد ماه

در این ماه نیز باید به کنترل آفاتی چون پسیل معمولی پسته ( شیره خشک )، سن ها، پروانه پوست خوار میوه پسته، کنه های پسته، پروانه جوانه خوار پسته، هلیوتیس پسته، پروانه های برگ خواری پسته براساس جمعیت اقدام کرد.

 راه های مبارزه با آفات بهاره پسته

هر سال باغداران به دفعات مجبور به مبارزه شیمیایی و غیر شیمیایی با انواع آفات می شوند. فصل بهار زمان سبز شدن درختان پسته و گلدهی آن ها است. با شروع سبز شدن درختان پسته، از اواسط اسفند ماه فعالیت آفات نیز آغاز می شود.

با توجه به حضور همزمان چند آفت در باغ به ویژه در اوایل فصل بهار و مناسب بودن زمان مبارزه شیمیایی علیه آفات عمده پسته در این فصل، اول باید دانست کدام آفات اصلی و مهم هستند و کدام را باید در درجه دوم و سوم اهمیت قرار داد، تا برای کاهش تعداد دفعات سمپاشی و در صورت امکان، مبارزه ی همزمان با برخی آفات خسارتزا، روش مبارزه و هم ترکیب مناسب سم را انتخاب کرد.

در صورت لزوم باید از مخلوط کردن دو حشره کش( و یا یک حشره کش و یک قارچ کش) ، که اختلاط آن ها مجاز باشد، برای کنترل همزمان دو یا سه آفت استفاده شود.

شناخت  آفت پروانه چوبخوار پسته ( کارمانیا)

با توجه به دوره خروج لارو های زمستانگذران، از اواسط اسفند ماه در باغ های پسته ظاهر می شوند، و با تغذیه از جوانه های در حال سبز شدن پشته، بر روی آن ها تخم ریزی می کنند.

با توجه به پایین بودن جمعیت نسل اول پسیل، به ویژه در طی ماه های فروردین و اردیبهشت نیازی به مبارزه اختصاصی علیه این آفت نیز خواهد گذاشت.

مبارزه اختصاصی علیه پسیل معمولی با توجه به جمعیت و حساسیت ارقام پسته، تقریبا از اواخر اردیبهشت و اوایل خردادماه ضروری است.

شناخت آفت شپشک های پسته

شپشک واوی، یا شپشک سرشاخه وبرگ پسته: دارای ۲ نسل در سال است ولی فقط در نسل اول می توان علیه پوره های سن یک آن مبارزه کرد.

مناسبترین زمان مبارزه، اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت ( در شرایط آب و هوایی استان کرمان ) و همزمان با خروج ۷۰ درصد پوره های سن یک می باشد.

شپشک تنه ای ( کنده ای ) پسته : این آفت دارای یک نسل در سال است و تقریبا همزمان با خروج پوره های سن یک شپشک واوی پوره های سن یک این آفت نیز خارج می شوند.( اختلاف زمانی خروج پوره ها ۳ تا ۴ روز است)

مناسبترین زمان مبارزه، اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت ، همزمان با خروج ۷۰ درصد پوره ها سن یک است.

درصورت بالا بودن جمعیت هر یک از این شپشک ها و خسارت شدیدی که وارد می کنند، می توان حدود ۲ هفته بعد از سمپاشی نوبت اول، مجددا سمپاشی را تکرار کرد.

شناخت آفت زنجره پسته(شیره تر)

در سال های گذشته جمعیت این آفت در باغ های پسته خیلی زیاد بود، اما با سمپاشی های سال های اخیر جمعیت آن کاهش یافته است. بهترین زمان سمپاشی، هنگام ظهور پوره های آفت است.

شناخت آفت سنک های پسته

این آفت در چندین سال اخیر در اکثر باغ های پسته کشور مشاهده شده است. در اوایل فصل بهار و از مرحله تشکیل میوه تا شروع سخت شدن پوست استخوانی میوه پسته ، با تغذیه از میوه های نابالغ و حساس خسارت شدید وارد می کنند.

در گذشته باغداران از سم آندوسولفان برای مبارزه با این آفت استفاده می کردند، با حذف این سم از لیست سموم مجاز کشور، لازم است از سموم مناسب موجود در بازار با نظر کارشناسان محلی استفاده شود.

شناخت آفت سرخرطومی پسته

حشرات کامل این آفت مرحله مهم و خسارتزای آن محسوب می شوند و از جوانه های رویشی و زایشی در حال باز شدن، به شدت شدیدا تغذیه می کنند، از اواخر اسفند و اوایل فروردین به صورت حشرات کامل خاکستری رنگ در باغ های پسته مشاهده می شوند، که لازم است در این زمان سموم مناسب با آن ها مبارزه شود.

شناخت آفت سوسک سرشاخه خوار پسته

به این حشره در استان کرمان سوسکو می گویند. حشرات کامل آفات از اواخر اسفند ماه از چوب های خشک که در آن ها به صورت لارو، زمستانگذرانی می کنند خارج شده و به سمت در ختان پسته پرواز می کنند.

اوج خروج حشرات کامل و ظهور آن ها بر روی درختان پسته، اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت ماه است.

حشرات بالغ به شاخه های جوان که همان سال رشد کرده اند، حمله می کنند، جوانه ها را می خورند و از محل جوانه ها دالان هایی به طول ۳ تا ۵ سانتیمتر حفر می کنند.

با توجه به زیست شناسی این آفت و زمستانگذرانی آن بصورت لارو در داخل شاخه های خشکیده، مبارزه غیر شیمیایی با آن بسیار ساده و اقتصادی  است و اگر بطور کامل انجام گیرد به هیچ وجه نیاز به مبارزه شیمیایی علیه آن نخواهد بود.

روش مبارزه

-جمع آوری چوب ها و شاخه های خشکیده و شاخه های تازه هرس شده و سوزاندن کامل آن ها، اجتناب از انبار کردن چوب ها و شاخه های پسته برای مصارف سوختی در مناطق و انبارهای نزدیک به باغ پسته.

-تله گذاری با چوب های نیمه خشکیده و تازه هرس شده در ناحیه یقه درختان و یا قرار دادن دسته های چوب در زیر درختان به فواصل ۱۰۰ متر از هم، و سپس جمع آوری و سوزاندن آن ها و جایگزینی دسته های چوب جدید بجای آن ها بصورت ماهیانه از اواسط مهر تا اواسط اسفندماه.

 شناخت مدیریت به زراعی گیاه پسته

 آشنایی با گلدهی درخت پسته

پسته گیاهی است دوپایه، گل های نر و ماده مجزا و بطور جانبی روی شاخه های یک ساله ظاهر می شوند. گل ها تک جنس، بدون گلبرگ و دارای ۵ کاسبرگ هستند که گاهی تعداد کمتری دیده می شود که به دلیل از بین رفتن کاسبرگ های درونی است.

در اوایل فروردین ماه با توجه به شرایط آب و هوایی، بافت خاک و تغذیه، نوع رقم پایه، جوانه های گل جانبی موجود روی شاخه های یکساله از خواب بیدار می شوند.

طی مدت ۱۵-۱۰ روز گل های هر خوشه در هر  درخت ( ۳۰۰ -۱۰۰ عدد ) شکوفا می گردند و در گل آذین نر گرده و در گل آذین ماده تخمدان راه بوجود می آورند.

در یک رقم خاص گل های درختان نر زودتر از گل های درختان ماده همان رقم به مرحله شکوفایی می رسند و گرده آزاد می کنند.

هر خوشه گل بیش از یکصد گل منفرد دارد و تعداد گل ها در خوشه های گل نر بیشتر است.

بارش باران در زمان گلدهی و رشد و میوه مشکل ساز می باشد. این مشکلات از طریق افزایش رطویت نسبی محیط باغ، شستشوی کلاله و ایجاد محیط مساعد رشد عوامل قارچی می باشد.

ضعف درختان به دلیل کمبود آب و مواد غذایی، افزایش محصول سال قبل، شوری بیش از حد آب و خاک و عدم تامین نیاز سرمایی می تواند باعث تاخیر گلدهی و گلدهی نامنظم شود.

 آشنایی با روش های گرده افشانی درخت پسته

گرده افشانی در پسته از طریق باد انجام می شود و سایر عوامل نقشی در گرده افشانی ندارند. زنبور عسل جهت جمع آوری گرده گل های نر را لمس می کند ولی در گرده افشانی نقشی ندارد.

وجود باد های ملایم با سرعت  حدود ۱۰Km/h در زمان گلدهی الزامی است ولی باد های گرم و خشک، طوفانی و همراه با گرد و خاک مشکل ساز می باشند.

عدم وجود جریان هوا، بادهای گرم و طوفانی و هوای بارانی شرایط نامساعدی برای پراکندگی گرده می باشند.

افزایش رطوبت نسبی محیط از طریق بارندگی، هوای منطقه و سمپاشی های نامناسب و بی رویه بر روی کارآیی گرده افشانی موثر است. گرده سایر گونه های پسته از جمله بنه و کسور بر روی ارقام پسته موثر ولی باعث کاهش خواص کمی و کیفی میوه می گردد.

دروه پذیرش کلاله گل های ماده ۳-۲ روز و برای هر درخت ۱۰-۵ روز می باشد. در این مرحله کلاله به رنگ سبز روشن می باشد و سطح آن دارای برجستگی و ماده چسبانکی می باشد که در جذب دانه گرده نقش مثبتی دارد.

این مرحله مناسب ترین زمان برای انجام گرده افشانی طبیعی یا مصنوعی می باشد.

شناخت مراحل تشکیل میوه پسته

درصد گل هایی که به میوه تبدیل می شوند از سالی به سال دیگر فرق می کند و حدود ۱۰درصد می باشد. گل های گرده افشانی نشده ظرف مدت ۴-۳ هفته پس از مرحله تمام گل ریزش می نمایند.

با انتقال گرده توسط باد، دانه گرده در سطح کلاله جذب، سپس لوله گرده رشد کرده و پس از عبور از خامه به درون کیسه جنینی ( تخمدان) رشد طولی و قطری زیادی کرده، در حالی که جنین بدون رشد باقی می ماند و جداره داخلی میوه خالی می باشد.

در طی این مدت پوست میوه بسیار نرم و آبدار می باشد ونسبت به حمله آفات بسیار حساس می باشد. از اواخر اردیبهشت ماه پوست میوه به دو لایه سخت درونی و لایه نرم بیرونی تبدیل می شود و سفتی درونی در اواخر خرداد ماه به حد اکثر خود می رسد.

از اواخر خرداد ماه تا مرداد ماه مغز میوه در درون محفظه داخلی رشد می نماید و محفظه داخل میوه را پر می نماید. این مدت در ارقام مختلف و حدود ۶۰-۳ می باشد.

 شناخت روش های پیوند(تکثیر) درختان پسته

پیوند زدن عبارت است از متصل کردن دو قسمت گیاهی به نحوی که آن دو قسمت، باززایی در محل اتصال با هم یکی شده و به عنوان گیاهی مستقل به رشد ادامه می دهند. قسمتی که در بالای پیوند قرار دارد پیوندک و قسمت زیرین که ریشه را تشکیل می دهد پایه نامیده می شود.

دو نوع روش پیوند زنی برای پسته در ایران مرسوم است:

1. پیوند لوله ای
2. پیوند شکمی

خسارت عوامل محیطی درختان پسته

 چگونگی سرمای دیر رس بهاره درختان پسته

اگر پس از شروع رشد در بهار، درجه حرارت محیط حداقل تا نقطه انجماد کاهش یابد سرمای بهاره را ایجاد می نماید که مهمترین عامل خطر برای شکوفه و میوه های جوان درختان پسته می باشد، زیرا در این موقع مقدار آب در بافت های جوان زیاد است.

پسته نسبت  به سرمای دیر رس بهاره حساس می باشد و دمای انجماد و حتی نزدیک به آن نیز خسارت فراونی ایجاد می نماید.

لازم به ذکر است میزان خسارت با توجه به مرحله رشد گیاه نوع اندام گیاهی، زمان وقوع سرما  و مدت زمان سرما و میزان برودت متفاوت می باشد.

سرما زدگی معمولا بعد از نیمه شب و قبل از طلوع آفتاب و در اواسط و یا اواخر فروردین و گاهی اوایل اردیبهشت ماه اتفاق می افتد.

روش های کنترل سرمازدگی درختان پسته

برای جلوگیری از خسارت سرمای بهاره و یا کاهش آن روش های متفاوتی وجود دارد که با پیشبینی و گزارش دقیق تغیرات جوی در شروع فصل رشد توسط کارشناسان هواشناسی، امکان کنترل سرمازدگی تا حدی وجود دارد.

احداث باغات در اراضی شیبدار، استفاده از ارقام دیرگل، انجام هرس فرم مناسب، انجام آبیاری به ویژه آبیاری بارانی، انجام شخم و از بین بردن پوشش گیاهی، استفاده از بادبزن های بزرگ و چاهک معکوس انتخابی، استفاده از بخاری های باغی ( پلار باغی ) کاربرد مواد شیمیایی تنظیم کننده رشد، استفاده به موقع و صحیح کود های حیوانی و شیمیایی.

چگونگی گرمای زود رس بهاره درختان پسته

دردمای ۱۵/۵ تا ۲۱/۱ درجه، گرده افشانی ، لقاح و تشکیل میوه به خوبی صورت می گیرد. در دمای بالاتر از ۳۲/۱ درجه باعث خشکیدگی سطح کلاله و از بین رفتن کیسه جنینی می شود.

گرمای زود رس بهاره باعث از بین بردن گل و میوه در ابتدای فصل و گرمای بیش از حد در زمان مغز بستن و رشد مغز میوه باعث سقط جنین و افزایش در صد پوکی میوه می گردد.

خسارت تگرگ در درختان پسته

تگرگ در ابتدای فصل رشد باعث ایجاد خسارت شدید بر روی گل، میو، برگ و حتی شاخه و تنه درختان بارور  و نهال می گردد.

اندازه دانه های تگرگ، شدت بارش، مدت بارش، زمان بارش و مرحله رشد گیاه از جمله عواملی هستند که بر روی شدت خسارت تگرگ موثر می باشند.

نحوه خسارت تگرگ در درختان پسته شامل:

1. پارگی و از بین رفتن برگ.
2. از بین رفتن شاخه رشد فصل جاری و جوانه انتهایی.
3. پارگی و ایجاد شکاف در پوست درخت.
4. ایجاد زخم و پارگی پوست میوه.
5. ریزش میوه، خوشه و برگ.
6. از بین رفتن و ریزش جوانه های گل در حال توسعه.

مدیرت تغذیه باغات پسته در فصل بهار

شروع فصل بهار همزمان با شروع رشد درخت پسته می باشد. اولین اقدام تغذیه ای در این مرحله دادن کود های ازت بصورت سرک می باشد.

اولین قسط ازت اواخر اسفندماه تا اواخر فروردین توصیه می شود. البته در صورت امکان دادن قسط اول ازت در نیمه دوم فروردین ماه بهتر از نیمه اول فروردین ماه است.

مقدار کود توصیه شده در این مرحله ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار سولفات آمونیوم یا ۱۷۵-۱۵۰ کیلوگرم در هکتار اوره برای آب های شیرین می باشد.

در باغتی که عارضه لکه پوست استخوانی سال های گذشته در آن ها مشاهده شده است محلول پاشی  کلات کلسیم با غلظت ۵۰۰ تا ۷۵۰ سی سی در هزار لیتر آب در دهه سوم فروردین در رفع و کاهش خسارت عارضه موثر است.

بهترین زمان برای شروع محلول پاشی های تغذیه ای اول اردیبهشت ماه می باشد. در این زمان هم سطح برگ به اندازه کافی برگ است و هم نفوذ پذیری آن نسبتا سریع بوده و مناسب است.

برای محلول پاشی سعی شود از کود هایی استفاده شود که با ترکیب دو یا سه نمونه از آن ها با هم تمام نیاز درخت به عناصر ماکرو و میکروه پوشش داده شود. لازم به ذکر است که تکرار محلول پاشی اول با فاصله زمانی دو تا سه هفته برای اخذ بهترین نتیجه لازم و ضروری است.

خرداد ماه و قبل  از مغز رفتن دادن نوبت دوم کود های ازت به میزان ۱۷۵ کیلوگرم در هکتار سولفات آمونیوم و یا ۱۵۰ کیلوگرم اوره برای اراضی شیرین  توصیه می شود. قبل از مغز رفتن محلول پاشی با کلات پتاسیم و اوره برای جلو گیری کردن از عارشه سوختگی و پوکی موثر است.

آشنایی با تقویم تابستانه باغات پسته

شناخت مدیرت آبیاری تابستانه باغات پسته

تیرماه

آبیاری مناسب در تیر ماه از اهمیت خاصی برخوردار است. باتوجه به این که رشد مغز در این ماه صورت می گیرد، اعمال تنش خشکی به درختان با کم آبیاری ، دوره های آبیاری طولانی و قطع آبیاری در این ماه اثرات جبران ناپذیری را به همراه خواهد داشت به طوری که با افزایش شدید در صد پوکی، باعث کاهش قابل ملاحظه ای در میزان محصول نهایی خواد داشت.

مرداد ماه

در برخی از ارقام زود رس آبیاری کافی در مرداد ماه باعث افزایش قابل توجهی در میزان خندانی محصول گردد. با توجه به این که در ماه های تیر و مرداد هوا گرم تر بوده و نیاز آبی درخت افزایش می یابد، بنابر این دورهای آبیاری کوتاه بر حسب نوع خاک ( ۲۵ تا ۳۵ روز ) توصیه می گردد.

شهریور ماه

در اغلب ارقام تجاری، مهمترین آب برای خندان شدن و رسیدگی کامل میوه آبیاری شهریور ماه و یا آخرین آبیاری قبل از برداشت محصول می باشد.

البته باید مساله را مد نظر قرار داد که چون رطوبت بالا در باغ در زمان رسیدگی محصول، احتمال آلودگی پسته زود خندان و ترک خورده را به قارچ های مولد آفلاتوکسین افزایش می دهد.

بنابراین بر حسب زود رسی یا دیر رسی رقم مورد نظر، سعی می شود آبیاری آخر حداکثر تا ۱۰ روز قبل از برداشت محصول انجام شود تا احتمال آلودگی کمتر شده و هم مشکلی در عملیات بر داشت ایجاد نگردد.

مدیریت به زراعی درختان پسته در تابستان

مرداد ماه

سعی شود شاخه های میوه دهنده ای که در تماس با زمین یا نزدیک زمین هستند، با استفاده از قیم چوبی از زمین فاصله پیدا نمایند تا امکان آلودگی پسته به حد اقل ممکن کاهش و محصولی سالم و بهداشتی تولید گردد.

شهریور ماه

با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه نوع رقم، بافت خاک و وضعیت مدیریت آبیاری و تغذیه، سعی شود زمانی که ۷۰-۶۰ درصد محصول علائم ظاهری رسیدن میوه شامل سهولت پوست دهی، تغیر رنگ پوست سبز و کاهش قدرت اتصال دم میوه به میوه ایجاد گردید، محصول در یک مرحله برداشت و فرآوری گردد.

چنانچه مصرف تازه خوری میوه مد نظر می باشد، برداشت چند مرحله ای میوه با توجه به زمان رسیدن میوه های هر رقم نیز قابل توصیه می باشد که در این صورت محصول تولیدی در باغ آلودگی کمتری دارد.

پس از ایجاد علائم رسیدگی میوه، بایستی محصول هر رقم در کوتاه ترین زمان ممکن برداشت  و فرآوری گردد و نگهداری محصول رسیده بر روی درخت به هر دلیل از جمله: کمبود ظرفیت ترمینال، کمبود نیروی کار جهت برداشت، بالا بودن سطح باغات و  غیره قابل توجیه نمی باشد.

مدیریت آفات تابستانه باغات پسته

مرداد

در این ماه خسارت آفاتی از جمله پسیل پسته ( شیره خشک)، پروانه های برگ خوار پسته، پروانه های پوست خوار پسته( کراش ) سن های سبز پسته و کنه معمولی پسته وجود دارد و باید نسبت به مبارزه اقدام نمود.

شهریور

در این ماه احتمال خسارت آفاتی از جمله پسیل معمولی پسته ( شیره خشک )، پروانه های برگ خوار پسته، پروانه های پوست خوار پسته ( کراش )، سن های سبز پسته، شب پره خرنوب و زنبور های مغز خوار پسته وجود دارد.

برداشت به موقع از خسارت شب پره خرنوب می کاهد و برداشت کامل محصول باعث کاهش جمعیت زنبورهای مغز خوار پسته در سال آینده می شود.

 آشنایی با تقویم پاییزه باغات پسته

آشنایی با مراحل تغذیه پاییزه درختان پسته

در ارتباط با تغذیه پسته اولین قدم در شروع فصل پاییز که همزمان با برداشت می باشد محلول پاشی باغ ها با عناصری می باشد  که نقش آن ها در ( Fruit set ) و استحکام و پایداری و زنده ماندن جوانه های سال بعد  به اثبات رسیده است.

برای بعد از برداشت محلولپاشی کلات + اوره ( ۳ هزار ) + کلات کلسیم + اسید بوریک در مورد بسیاری از باغات توصیه می شود.

 آشنایی با گچ کشاورزی برای باغات پسته

در دوره خزان و غیر فعال بودن درخت پسته می توان عملیات اصلاحی و کوددهی زمستانه را شروع کرد. مهمترین عملیاتی اصلاحی که خاک برخی از باغ های پسته به آن نیاز دارد دادن گچ کشاورزی به باغ می باشد.

بهترین زمان دادن گچ به خاک دروه خواب و یا فعالیت کم ریشه ها که امکان آبیاری سنگین بعد از دادن گچ وجود دارد، می باشد.

برای تعیین مقدار گچ دانستن بافت خاک نسبت جذب سدیم، نسبت کلسیم به منیزیم و شوری آب آبیاری لازم است. بنابراین مقدار گچ مورد نیاز بر یک هکتار باغ باید مشاوره کارشناس مربوطه صورت گیرد.

گچ مورد استفاده در کشاورزی باید شیرین، فاقد سنگریزه و منیزیم محلول بالا باشد. گچ از محله تنه درخت به هر طرف به صورت نوارهای دو متری بر روی سطح خاک پاشیده می شود.

پس از دادن گچ به باغ در صورت امکان بهتر است باغ تیلر شده آبیاری سنگین صورت گیرد. گچ برای ایفای نقش خود بایستی به شکل محلول درآید و همراه با آب آبیاری تا حداکثر عمق خاک نفوذ کند.

 شناخت عملیات کوددهی باغات پسته در پاییز

عملیات کوددهی که درفصل پاییز و زمستان بایستی انجام شود دادن کود های حیوانی ( گاوی، گوسفندی، مرغی و ماهی )داخل کانال کرد و اضافه کردن کود های پتاسیمی و فسفره ( ریشه ای) بر روی کود حیوانی می باشد.

کانال کود به عمق تقریبی ۶۰-۵۰ سانتیمتر در یک طرف ردیف درختان حفر شود. یکی دیگر از عملیات اصلاحی در زمستان دادن ماسه بادی به باغات پسته است.

ماسه بادی در صورت مفید واقع می شود که به صورت یک لایه دستخورده و مخلوط نشده با خاک باغ باقی بماند. بنابراین چنانچه امکان این وجود داشته باشد که در آخر فصل زمستان ماسه بادی داده شود، بهتر می باشد.

مراحل آبیاری پاییزه درختان پسته

مهر ماه

معمولا این ماه با اتمام زمان برداشت همراه است. با توجه به این که در این ماه درختان هنوز بیدار بوده و تبخیر و تعرق انجام می شود، بنابراین انجام یک نوبت آبیاری پس از برداشت محصول جهت حفظ جوانه های سال بعد مفید می باشد.

آبان ماه

فصل پاییز مناسبترین زمان جهت بررسی وضعیت آبیاری در طول فصل در ارتباط با تغیرات شوری خاک می باشد. نمونه گیری بعد از فصل برداشت محصول، ارزیابی خوبی از وضعیت شوری ناحیه ریشه درختان در زمانی که معمولا بیشترین شوری را داریم برای ما تامین می کند.

معمولا در طول فصل، خصوصا در ماه های تیر و مرداد که تبخیر و تعرق زیاد است و زمان برداشت محصول آبیاری با تاخیر و یا کمتر از حد مورد نیاز ( کم آبیاری ) انجام می گیرد و همین امر باعث تجمع نمک در منطقه ریشه می گردد.

بنابراین نمونه برداری در اواخر فصل پاییز و قبل از شروع بارندگی ها، برای ما مشخص می کند که آیا آبیاری اضافی جهت کنترل نمک های تجمع یافته، در فصل زمستان ضروری می باشد یاخیر.

از طرفی در این زمان زمین سرد بوده و درختان در خواب هستند. آبیاری اضافی جهت آبشویی و ماندابی شدن خاک مشکلی را برای درختان ایجاد نمی کند و از طرذفی مشکلات مربوط به بیماری هایی نظیر گموز را نیز خواهیم داشت.

آذرماه

درصورتی که بر اساس نمونه برداری های انجام شده از خاک، مشکلات شوری داشته باشیم، آبیاری در این فصل جهت آبشویی تجمع یافته در طول فصل انجام کی شود.

مدیریت به زراعی درختان پسته در پاییز

عملیات به زراعی درختان پسته مربوط به مهر ماه 

با توجه به  به اثرات محصول بر روی برخی فاکتورهای کمی نظیر اندازه دانه ( اونس) و درصد خندانی میوه وصفات کیفی نظیر میزان چربی مغز میوه، برداشت دیر هنگام میوه دارای معایبی می باشد که اثرات آن در سلامتی و بهداشت تولید بسیار حائز اهمیت تر می باشند که عبارتند از:

1. ترک خوردگی پوست سبز میوه.
2.  لکه دار شدن پوست استخوانی.
3. عدم رویت مناسب پوست استخوانی.
4. کاهش رطوبت میوه تازه.
5. کاهش میزان پروتئین مغز.

شکاف ایجاد شده در پوست نرم رویی می تواند محلی برای ورود اسپر قارچی ها و تولید زهرآبه آفلاتوکسین در پسته در اثر رشد قارچ باشد.

بنابراین محصول ارقام دیر رس همانند اکبری که در شرایط آب و هوایی مناطق پسته کاری رفسنجان در هفته اول مهر ماه به مرحله رسیدگی می رسند، بایستی همانند سایر ارقام تجاری پسته نظیر کله قوچی، اوحدی، فندقی و احمد آقایی، پس از رسیدن محصول که حداکثر ۸۰-۷۰ درصد میوه های یک درخت علائم رسیدگی از خود نشان دادند، زمان برداشت آن فرا رسیده است.

در باغات قدیمی که دارای ارقام مختلط می باشند برداشت محصول هر رقم بایستی در زمان مناسب و ارقام زود رس، متوسط رس و دیررس به طور جداگانه برداشت گردند تا برداشت محصول هر رقم دچار تاخیر نگردد.

باتوجه به شرایط مناسب دما و رطوبتی محیط، انجام پیوند شکمی در درختان نو نهالی که در خرداد ماه شرایط مناسب پیوند را نداشته یا پیوند آن ها گیرایی نداشته است، نیز از جمله عملیاتی است که در این ماه انجام می شود.

با توجه به ادامه توسعه جوانه گل برای تولید محصول آتی در شهریور و مهر ماه، تقویت درختان بارور پس از برداشت محصول از طریق کود های ازته نیز توصیه می شود.

عملیات به زراعی درختان پسته مربوط به آبان ماه

یکی از عملیات اصلی در مدیرت باغات پسته، انجام هرس باردهی می باشد. که لزوم انجام آن به دلیل مشکلات ناشی از پدیده فیزیولوژی سال آوری و غالبیت انتهایی منتج می شود.

ذیلا اهم مشکلات مذکور که از انجام هرس را الزامی می نماید، جهت آشنایی بیشتر مطرح می گردد:

مشکلات ناشی از سال آوری :

• عدم تولید محصول یکنواخت در سال های مختلف.
• افزایش درصد پسته های ریز و غیر نرمال.
• افزایش درصد تاخندانی و پوکی محصول.
• ضعف درختان، شکستگی شاخه و تنه و نابودی کامل درخت
• خمیدگی شاخه، تماس آن ها با زمین و افزایش آلودگی قارچی آن ها

 غالبیت انتهایی و مشکلات از آن:

• رشد طولی بیش از حد جوانه انتهایی.
• کاهش رشد شاخه های جانبی.
• کاهش سطح میوه دهی درخت.
• افزایش تدریجی فاصله محل میوه دهی از مرکز درخت که به دلیل سنگینی وزن، شاخه خم شده و زمینه مناسبی را برای آفتاب سوختگی نیز ایجاد می نماید.
• افزایش احتمال سایه اندازی روی شاخه های پایینی.

عملیات به زراعی درختان پسته مربوط به آذر ماه

یکی از عوامل محیطی مورد نیاز رشد و محصول دهی درختان پسته، نیاز سرمایی ( مقدار سرمای مورد نیاز برای بیدار شدن مجدد، گل دهی و محصول دهی ) می باشد.

با توجه به زمان برگ ریزی درختان پسته در مناطق مختلف، رکود گیاهی شروع و سرمای موجود می تواند تامین کننده نیاز سرمایی گیاه باشد.

زمان این رکود در مناطق پسته کاری رفسنجان از آذرماه شروع و تا اسفند ماه ادامه می یابد. چنانچه شرایط محیطی مورد نیاز مناسب نباشد و به عبارتی سرمای مورد نیاز تامین نگردد، عوارض سویی به شرح ذیل در گیاه دیده می شود:

• تاخیر در برگدهی
• تاخیر در گلدهی
• برگدهی و گلدهی نامنظم
• کاهش برگ دهی و برگچه ها
•  کاهش کیفیت و کمیت محصول
• کاهش رشد میانگره ای
• ریزش گل و میوه
• عدم تشکیل جوانه گل در سال بعد
•  مرگ شاخه

مدیریت آفات پاییزه درختان پسته

مهر ماه

در این ماه باید برا مبارزه با آفاتی مانند زنبور های مغزخوار پسته و شب پره خرنوب در باغ اقدام کرد که برای کنترل و کاهش خسارت شب پره خرنوب برداشت به موقع توصیه می شود و اگر محصول برداشت نشده است به سرعت برداشت شود.

برای کاهش جمعیت زنبور های مغز خوار پسته و کاهش خسارت آن ها در سال آینده برداشت کامل محصول حتی پسته هایی که به نظر پوک هستند توصیه می شود.

آبان ماه

حشرات کامل سوسک سرشاخه خوار پسته از شاخه های یک ساله خارج شده و برای ادامه نسل و تکثیر به طرف شاخه های ضعیف شده و هرس شده جلب می شوند.

بنابراین هرس و حذف شاخه های ضعیف شده روی درختان پسته و تله گذاری با چوب های تازه هرس شده و پس از یک ماه جمع آوری و سوزانیدن آن ها و جایگزینی چوب های جدید در کاهش جمعیت این آفت موثر است.

باغ هایی که به گموز آلوده هستند و یا احتمال آلودگی در آن ها وجود دارد نسبت به پیشگیری این بیماری و ایجاد تشتک اطراف تنه درختان اقدام نمود. از این ماه به بعد پسته های برداشت شده در انبار ها ذخیر می شوند بنابراین احتمال خسارت آفات انباری بخصوص شب پره هندی وجود دارد.

برای کنترل این آفت نظافت و بهداشت انبار، ضد عفونی انبارهای خالی قبل از انبار نمودن محصول و با بازدید مداوم از انبار و محصول در صورت مشاهده آلودگی با قرص فستوکسین نسبت به مبارزه اقدام کرد.

 مدیریت آفات درختان پسته در آذرماه

در این ماه نیز برای پیش گیری بیماری گموز و مبارزه غیر شیمیایی با سوسک سرشاخه خوار پسته اقدام شود. برای مبارزه با شب پره هندی علاوه بر موارد ذکر شده در آبان ماه در صورتی که بتوان با تهویه مناسب دمای انبارهای پسته را زیر ۱۳ درجه سانتی گراد نگهداشت این آفت قادر به خسارت نیست.

 آشنایی با تقویم زمستانه باغات پسته

عملیات کود دهی زمستانه باغات پسته

فصل زمستان که ریشه های درخت خواب می باشند بهترین زمان برای تغذیه و اصلاح خاک است. تغذیه زمستانه شامل کود های فسفره و پتاسه و ریز مغذی ها به صورت سولفات و کود دامی می باشد.

به دلیل تحرک کم کود های پتاسیمی و فسفره و همچنین سولفات های عناصر کم مصرف دادن این عناصر در عمقی که حد اکثر فعالیت ریشه را داریم توصیه می شود.درخت پسته بیش از ۸۰  درصد آب و غذای مورد نیاز خود را از عمق ۴۰ تا ۸۰ سانتیمتر جذب می کند. ظرفیت تثبیت خاک در بیشتر مناطق پسته کاری بالا است.

لذا دادن کود درسطح زمین و هفت بیل کردن کود ها را در حداکثر در عمق ۲۰ سانتیمتری که هیچ ریشه فعالی وجود ندارد قرار می دهد. پس از حفر کانال با عمق مناسب یک لایه کود حیوانی پوسیده به ضخامت ۱۰ سانتیمتر کف کانال ریخته شده و سپس مقادیر توصیه شده کود های شیمیایی روی آن ریخته شود. کانال حفر شده باید حداکثر تا دهه اول اسفند ماه با خاک پر شود.

کود دامی هر چه پوسیده تر باشد جواب بهتری می دهد. کود های حیوانی تازه علاوه بر آلوده بودن به یکسری باکتری های بیماریزا و علف هرز در حین پوسیده شدن ازت خاک را جذب و به عنوان رقیبی برای درخت عمل می کنند.برای اطلاع از نحوه پوساندن کود دامی می توان از روش بنگلور و یا نشریه نحوه پوساندن و عمل آوری کود های دامی که توسط موسسه تحقیقات پسته کشور منتشر شده است مراجعه شود.

شناخت مر احل محلول پاشی زمستانه باغات پسته

اواخراسفند ماه که همزمان با مرحله تورم جوانه ها می باشد محلول پاشی باغ با عناصری که در گرده افشانی و عمل تلقیح تاثیر مستقیم و تعیین کننده ای دارند ضروری است.

از بین عناصر غذایی سه عنصر روی، بور و ازت مهمتر هستند. فرمول پیشنهادی شامل کلات روی ( ۲ در هزار ) + بور ( ۲ در هزار )  + اروه  ( 3-5 درهزار ) می باشد.

برای برداشت محصول خوب باید زمانی اقدام کنیم که هنوز گرده افشانی و تشکیل گل و خوشه انجام نشده است. متاسفانه اکثر باغدارن از اوایل اردیبهشت که خوشه کامل شده است تغذیه را شروع می نمایند.

تغذیه و محلول پاشی بعد از باز شدن و تشکیل خوشه بر محصول سال آینده تاثیر گذار است تا محصول جاری. البته این محلول پاشی ها بر روی انس و پوکی موثر هستند.

در شروع فصل  جوانه ها زودتر از ریشه درخت فعال شده و شروع به رشد می کنند. در صورت عدم تغذیه مناسب تعدادی از جوانه ها باز نشده و یا در صورت باز شدن تنها تعداد اندکی دانه روی هر خوشه تشکیل می شود.

درفصل زمستان استفاده از زیرشکن برای باغاتی که عبور ماشین آلات کشاورزی زیاد بوده و سخت لایه دارند هر سه تا چهار سال یکبار توصیه می شود.

مدیریت آبیاری درختان در زمستان

براساس تحقیقات انجام شده در موسسه تحقیقات پسته کشور اصولا در فصل زمستان که درختان در خواب بسر می برند به جز در مناطقی که از شوری آب و خاک رنج می برند نیاز به آبیاری نمی باشند.

در مناطق با آب و خاک شور، افزایش شوری در ناحیه ریشه درختان ممکن است سبب رشد نا کافی شاخه ها، آفتاب سوختگی و چروکیدگی مغز گردد.

سوختگی نوک و حاشیه برگ ها نیز از علائم افزایش جذب و تجمع شوری در بافت های گیاهی می باشد. درختان پسته اگه چه تحت شرایط شوری بالا و خاک های اشباع زنده می مانند اما ترکیب این شرایط قطعا سبب کاهش تبخیر و تعرق و رشد در ختان می شود.

در نواحی که مستعد این شرایط هستند و به دلیل مشکلات نفوذپذیری خاک و در طول فصل آبشویی نمی گردد، اغلب  آبیاری در دوره خواب گیاه ( زمستان) جهت آبشویی خاک، قابل توصیه می باشد.

از آنجایی که اصولا در این فصل عملیات کود دهی ( کود های حیوانی و شیمیایی ) نیز در چاله کود انجام می شود، جهت ایجاد شرایط مناسب جذب کود توسط گیاه در شروع فصل، انجام حداقل یک نوبت آبیاری پس از پر کردن چاله کودها مفید می باشد.

مدیریت به زارعی درختان در زمستان

 آشنایی با عملیات هرس زمستانه باغات پسته 

هرس یکی از عملیات باغبانی است که همراه با سایر عملیات داشت از قبیل آبیاری، کوددهی و تغذیه، کنترل آفات و بیماری ها تولید میوه بهتر و بیشتری را تامین و تضمین می نماید.

هرس در درختان میوه با توجه به سن درخت به دو شکل کلی انجام می شود:

هرس فرم دهی

هدف از انجام هرس فرم ایجاد اسکلت قوی و محکم، شکل مناسب و مورد نظر، تحریک رشد شاخه های مناسب برای ایجاد تاج متراکم و افزایش میزان رشد شاخه های نگهداری شده می باشد.

مراحل انجام هرس فرم، باید از اولین فصل خواب نهال کاشته شده در باغ آغاز و درفصل خواب پنجم تکمیل شده باشد.

هرس باردهی

به کلیه عملیاتی که در دوره خواب زمستانه بر روی درختان بارده و به منظور قطع قسمتی یا تمام شاخه یک درخت انجام می شود، هرس باردهی می گویند.

هدف تحت تاثیر قرار دادن و هدایت نحو رشد و باروری گیاه می باشد. معمولا در هرس باردهی درختان پسته دو روش بکار گرفته می شود:

هرس سربرداری

عبارت است از قطع قسمتی از سر یا انتهای فوقانی بازو، شاخه و سرشاخه های درخت که در این حالت شاخه یا سرشاخه و بازو از محل بریدگی تحریک می شود و رشد جوانه های جانبی را تشدید می نماید.

 شناخت هرس تنک شاخه درختان پسته

این روش عبارت است از بیخ بر کردن شاخه از انتهای تحتانی، این روش اولا برای تسهیل نفوذ نور خورشید و جلوگیری از ایجاد سایه در درخت، تسریع در رشد شاخه های مثمر مرکزی و تولید میوه انجام می شود.

ثانیا برای محدود کردن رشد عرضی درخت در بین ردیف ها انجام می گیرد. این روش هرس تاثیر زیادی در تقویت و تحریک رشد رویشی جانبی مثل هرس سر برداری ندارد.

معمولا به منظور کاهش سال آوری، تعداد شاخه های میوه دهنده پسته را قبل از سال پربار به حدود نصف تا ۲/۳ کاهش می دهند که این عملیات باعث تقویت شاخه ها و جوانه ها و خوشه های گل باقی مانده و نیز باعث رسیدن آب و موادغذایی بیشتر به جوانه های گل در حال تشکیل، جهت تولید محصول سال آینده شده و نهایتا بر روی  تولید محصول یکنواخت و افزایش تولید اثر مثبت دارد. این عملیات بایستی در فصل خواب زمستانه انجام گیرد.

 آشنایی با فصل هرس درختان پسته

درخت پسته را همانند سایر درختان میوه سردسیری همه ساله  در زمستان هنگام خواب گیاه هرس می نمایند. هرس زمستانه باعث ضعف کمتر و تقویت بیشتر جوانه باقی مانده درخت می شود.

عملیات هرس بایستی پس از ریزش برگ ( خزان ) و قبل از متورم شدن جوانه ها در اواخر زمستان انجام و به اتمام برسد. در صورتی که هرس تابستانه غالبا در مورد درختان جوان پسته قبل از باردهی انجام می شود و در درختان بالغ صرفا جهت حذف شاخه های بیمار، معیوب و مانع که در مسیر رفت و آمد باغ هستند، انجام می شود. جهت محدود نگهداشتن اندازه درخت، انجام هرس سر برداری و تنک شاخه به صورت سالیانه الزامی است.

 آشنایی با نیاز سرمایی درختان پسته

پسته همانند سایر درختان خزان دار جهت توسعه و تکمیل رشد جوانه ها احتیاج به حداقل سرمای معینی به میزان ۱۰۰۰ ساعت با دمای کمتر از ۷ درجه سانتی گراد در طول دوره خواب زمستانی دارد. میزان نیاز سرمایی در ارقام مختلف پسته متفاوت می باشد.

با بررسی آمار هواشناسی در دوره رکود گیاه چنانچه نیاز سرمایی رقم مورد نظر تامین نشده است، بایستی در ماه های بهمن و اسفند نسبت به محلول پاشی درختان با استفاده از روغن های معدنی یا سایر مواد قابل توصیه که می تواند جایگزین نیاز سرمایی گردد، اقدام نمود.

 آشنایی با تیمار کردن درختان پسته

بر اساس مطالعات انجام یافته بهترین تیمار ها جهت شکستن رکود و غلبه بر کمبود نیاز سرمایی درختان پسته به شرح ذیل می باشد :

• روغن سویا ۶%
• تیمار بنزوات سدیم ۱ در هزار + نیترات پتاسیم ۵ در هزار+ روغن ولک ۵%
• دورمکس ۴%
• ولک ۴%

تیمار های فوق علاوه بر برطرف کردن نیاز سرمایی موجب یکنواختی رشد میوه ها کاهش انس، کاهش درصد پوکی و موجب افزایش وزن صد دانه، وزن محصول تر هر درخت خواهد شد.

البته با توجه به این که روغن ولک یک روغن نفتی می باشد و بصورت شیمیایی ، قطعا در طولانی مدت اثرات منفی جانبی بسیاری را بر جای خواهد گذاشت.

اگر چه این اثرات هم اکنون در برخی از باغات که با غلظت بالایی از روغن ولک تیمار شده بودند به صورت سر خشکیدگی شاخه هاو تغیر رنگ تنه به علت تولید زیاد عدسک در تنه، مشاهده شده است.

بنابراین لزوم پیدا نمودن یک ماده ای که بتواند اثراتی مانند روغن ولک در غلبه بر کمبود نیاز سرمایی داشته باشد و از طرفی اثرات جانبی و منفی کمتری داشته باشد، ضروری است.

بر اساس مطالعات اخیر روغن سویا با غلظت ۶% و چرما ۱۳% (ماده ای که از اسید های چرب گیاهی در موسسه تحقیقات پسته ساخته شده ) توانسته اثرات مناسبی در غلبه بر کمبود نیاز سرمایی داشته و از طرفی طبیعی بودن این ماده، اثرات منفی جانبی کمتری خواهد داشت که اسنفاده از آن به عنوان جایگزین روغن ولک توصیه می گردد.

بررسی ها اثر تیمار ها بر روی صفات مورفولوژیک و خصوصیات ظاهری گیاه نشان داد روغن سویا و چرما ۱۳ در مقایسه با روغن ولک دارای اثرات منفی کمتری بر روی درختان پسته می باشد.

مدیریت آفات  درختان پسته در زمستان

در این فصل لارو های سوسک سرشاخه خوار پسته زیر پوست ساخه های ضعیف شده درختان پسته زمستان گذرانی می کنند. هرس و حذف شاخ های ضعیف شده در باغ های پسته باعث کاهش جمعیت این آفت خواهد شد.

علاوه بر آن تله گذاری با چوب های تازه هرس شده و پس از یک ماه جمع آوری و سوزاندن آن ها و جایگزنی چوب های جدید در کاهش جمعیت آفت و جلو گیری از خسارت آن در سال آینده بسیار موثر است.

در انبار های پسته ای که درجه حرارت انبار در این فصل بالا می رود احتمال خسارت آفات انباری بخصوص شب پره هندی وجود دارد.

برای کنترل این آفت در این فصل سرد سال باید به وسیله تهویه حتی الامکان درجه حرارت انبار را پایین نگهداشت و در صورتی که دمای انبار به وسیله تهویه زیر ۱۳ درجه سانتی گراد تنظیم شود این آفت قادر به رشد و خسارت نیست.

یخ آب زمستانه برای کاهش جمعیت بعضی از آفات که زمستانگذرانی آن ها در خاک می باشد، موثر است. بنابراین آبیاری کردن باغ های پسته در روز های سرد زمستان که باعث یخ زدن آب در شب گردد باعث کاهش بعضی از آفات از جمله پروانه پوستخوار پسته می گردد.

شخم باغ های پسته در فصل زمستان باعث ماهش جمعیت تعدادی از آفات می شود. برای کاهش جمعیت حشرات کامل زمستانگذران پسیل معمولی پسته شخم بین ردیف های درختان پسته توصیه می شود.

در صورتی که در باغ خسارت زنبور های مغزخوار پسته وجود داشته باشد باید تمام پسته های روی درختان ور روی زمین در این فصل جمع آوری و معدوم گردد و در ضمن شخم باغ های پسته بعد از جمع آوری و سوزانیدن پسته در کاهش جمعیت زنبور هار مغز خوار موثر است.

نتیجه گیری آشنایی با تقویم مدیریتی باغات پسنه

در این مقاله با تقویم مدیریتی پسته آشنا شدیم و از این فصل نتیجه می گیریم که:

 رعایت عوامل مهم در فصل بهار باغات پسته

درفصل بهار ( فروردین، اردیبهشت، خرداد ) باید حتما مبارزه با آفات بهاره  انجام شود. به زمان گلدهی درختان توجه زیادی شود زیرا ضعف در ختان به دلیل کمبود آب و مواد غذایی، افزایش محصول سال قبل، شوری بیش از حد آب و خاک و عدم تامین نیاز سرمایی می تواند باعث تاخیر گلدهی و گلدهی نامنظم شود.

افزایش رطوبت نسبی محیط از طریق بارندگی، هوای منطقه و سمپاشی های نامناسب و بی رویه بر روی کارآیی گرده افشانی موثر است. باید  نیاز های غذایی درختان در بهار تامین شود و روش های کنترل سرمازدگی و گرمازدگی بهاره درختان را انجام شود.

 رعایت عوامل مهم درفصل تابستان باغات پسته

درفصل تابستان ( تیر، مرداد ، شهریور ) هم همانند فصل بهار باید به مبارزه با آفات تابستانه پرداخت. آبیاری مناسب در تیر ماه از اهمیت خاصی برخوردار است. باتوجه به این که رشد مغز در این ماه صورت می گیرد.

در برخی از ارقام زود رس آبیاری کافی در مرداد ماه باعث افزایش قابل توجهی در میزان خندانی محصول  می گردد و همچنین در اغلب ارقام تجاری، مهمترین آب برای خندان شدن و رسیدگی کامل میوه آبیاری شهریور ماه و یا آخرین آبیاری قبل از برداشت محصول می باشد.

رعایت عوامل مهم فصل پاییز باغات پسته

عملیات کوددهی که درفصل پاییز ( مهر، آبان، آذر )  و زمستان بایستی انجام شود دادن کود های حیوانی ( گاوی، گوسفندی، مرغی و ماهی )داخل کانال کرد واضافه کردن کود های پتاسیمی و فسفره ( ریشه ای) بر روی کود حیوانی می باشد.

فصل پاییز مناسبترین زمان جهت بررسی وضعیت آبیاری در طول فصل در ارتباط با تغیرات شوری خاک می باشد. نمونه گیری بعد از فصل برداشت محصول، ارزیابی خوبی از وضعیت شوری ناحیه ریشه درختان در زمانی که معمولا بیشترین شوری را داریم برای ما تامین می کند.

 رعایت عوامل مهم فصل زمستان باغات پسته

در فصل زمستان ( دی، بهمن، اسفند ) عملیات کود دهی زمستانه، اصلاح خاک، محلول پاشی و هرس و فرم دهی باید انجام گیرد. فصل زمستان که ریشه های درخت خواب می باشند بهترین زمان برای تغذیه و اصلاح خاک است.

منابع

۱- اسماعیل پور، محمودی میمند، س، صداقتی، ن، بصیرت، م، و حکم آبادی، ح. ۱۳۷۸٫ تقویم مدیرتی باغی پسته، فصلنامه پسته ایران، فصلنامه علمی، اقتصادی، خبری موسسه تحقیقات کشور.

۲-حکم آبادی، ح. ۱۳۹۰٫ تشخیص عوامل خسارت زای محیطی  و غیر محیطی وارده به محصول پسته ( بیمه و جبران خسارت ) انتشارات آموزش وترویج کشاورزی ، ۳۶۰ ص