مغز موشو و مغز گندمی:
به مغز پسته های دهان بسته که مغزشان خیلی ریز است (اندازه یک عدس) مغز موشو میگویند و اگر کمی درشت تر باشن گندمی میگویند.
و معمولا بی کیفیت میباشند.
احتمال بالا بودن آفلاتوکسین در مغز گندمی به علت داشتن مغز های سیاه و اکسید شده بیشتر میباشد.
پسته دستچین و توچين:
وقتی پسته های‌معیوب را از داخل بار جمع آوری میکنند به باقیمانده میگویند توچین
وقتی دو بر چاک ها و خوشگلها را از داخل بار سوا میکنند به اینها میگویند دستچین
دستچین‌گرانتر و بهتر از توچین است
پسته دهن چفت:
پسته ای که دستچین آن گرفته شده است و یا پسته ای که از داخل بار پسته برای توچين کردن جمع آوری میشود که خندان میباشد اما دو بر چاک و درشت نميباشد اصطلاحا پسته دهن چفت یا زیر ميگويند.
رقم :
پسته ایران دارای ارقام متنوع می باشد. از جمله انواع بادامی فندقی احمد آقایی اکبری و…
تعداد در انس:
عبارت است از تعداد دانه های پسته در یک انس (هر انس معادل ۲۸/۳۵ گرم است ).
یک نواختی رقم:
« به یک نواخت بودن پسته ار لحاظ رقم گفته میشود» .
یک نواختی اندازه ( ۱ ) : عبارت است از « نسبت وزن ۱۵ درصد از درشت ترین دانه ها به ۱۵ درصد از ریزترین دانه ها ».
یک نواختی اندازه ( ۲ ) : عبارت است از « نسبت وزن ۵ درصد از درشت ترین دانه ها به ۵ درصد از ریزترین دانه ها ».
نا خندان :
« به پسته ای گفته میشود که پوست سخت آن در جهت درز و برجستگی طولی بطور طبیعی و مکانیکی شکاف برنداشته باشد و یا طول شکاف ایجاد شده کمتر از یک چهارم محیط خارجی پسته بوده بطوریکه شاخصی به ضخامت ۰/۴ میلیمتر و عرض ۶ میلیمتر از آن عبور نکند ».
پوکی :
« به حالتی گفته میشود که مغز پسته کمتر از ۲۵ در صد وزن پسته را شامل شود ».
کم خندان :
« به پسته ای گفته می شود که فاصله دو لبه پوست سخت آن کمتر از دو میلیمتر باشد ».
عیار :
عبارت است از درصد وزنی مغزپسته موجود در صد گرم پسته با پوست سخت.
مغز پسته آزاد :
« به مغز پسته ای گفته می شود که از داخل پوست سخت بیرون آمده باشد ».
نارس :
به حالتی گفته می شود که رشد طبیعی مغز پسته در اثر عوامل مختلف کامل نشده و یا کوچک باقی مانده باشد. در این حالت مغز پسته کمتر از ۲۷ درصد و بیشتر از ۲۵ درصد وزن پسته را شامل می شود ».
گوی :
« اصطلا حاً به پسته ای گفته می شود که پوست اول آن ( پوست نرم بیرونی ) جدا نگردیده و یا بیش از یک چهارم سطح کل پوست سخت را در بر گرفته باشد ».
بدرنگی :
« به حالتی گفته می شود که پوست سخت در ¼ سطح کل یا ½ سطح یک لبه رنگ طبیعی خود را نداشته باشد. « تغییر رنگ به زرد خاکستری یا سیاه رنگ صورت گرفته باشد ».
بد شکل و شکسته :
« به حالتی گفته می شود که پسته شکل عادی خود را نداشته باشد و یا در ناحیه غیر شکاف طولی شکستگی پیدا کرده باشد ».
ته خندان :
به پسته ای گفته می شود که با وسایل مکانیکی از ته خندان شده باشد ( پسته به طور طبیعی از نوک خندان می شود ).
آفت زدگی :
« به آثار برخاسته از کار آفات که با چشم غیر مسلح بر روی مغز پسته دیدنی باشد گفته می شود. این آثار به صورت حفره های محل تغذیه شش پایان ، کنه ها ، وجود تنیده ها و فضولات پوسته های تخم لارو، شفیره ، کپک زدگی ، قارچ زدگی و مانند آن در مغز پسته دیدنی است ».
مواد خارجی:
« به موادی غیر از پسته نظیر پوست سبز و یا پوست سخت بدون مغز، سنگریزه و غیره که با چشم غیر مسلح دیدنی و به طرق مختلف قابل جدا شدن باشد گفته می شود.
انس پسته:
برای سنجش انس پسته خندان ابتدا یک وزنه ۱۴۲ گرمی را در یک کفه ترازو انس‌گیر قرار می‌دهند و سپس در کفه دیگر پسته می‌ریزند تا دو کفه ترازو به حالت تعادل قرار گیرد. بعد پسته‌ها را به دسته‌های ۵ تایی دسته‌بندی میکنند که هر دسته را اصطلاحاً یک انس پسته خندان گویند.
برای سنجش انس پسته دهان بسته ابتدا یک وزنه ۱۴۲ گرمی را در یک کفه ترازو انس‌گیر قرار می‌دهند و سپس در کفه دیگر پستهمی‌ریزند تا دو کفه ترازو به حالت تعادل قرار گیرد. بعد پسته‌ها را به دسته‌های ۵ تایی دسته‌بندی میکنند که هر دسته را اصطلاحاً یک انس پسته دهان بسته گویند.
۱۰۰ گرم پسته دهان بسته را شکسته و مغز آن را جدا میکنند و سپس مغز آن را وزن کرده مقدار عدد نشان داده شده (علاوه بر رؤیت مغز) نمایانگر کیفیت و کمیت پسته دهان بسته است (چنانچه از ۱۰۰ گرم پسته دهان بسته به میزان ۵۰ گرم مغز استخراج شود، به منزله قابل قبول بودن کیفیت پسته دهان بسته میباشد)
کلیه قسمتهای داخل گیومه از جزوه پسته – ویژگیها ( تجدید نظر سوم ) چاپ هفتم ، دی ماه ۱۳۷۶ مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران شماره استاندارد ایران ۱۵ نقل شده است.
