دو ابر قدرت تولید پسته در جهان
رتبه اول تولید پسته در جهان تا قبل از سال ۱۳۹۱ متعلق به ایران بوده است که متأسفانه از این سال به بعد امریکا با افزایش سطح زیر کشت و همچنین افزایش عملکرد در واحد سطح موفق به تولید بیشتر شده و رتبه اول در تولید را از آن خودکرده است و ایران به رتبه دوم سقوط کرده، به نظر میرسد با توجه به مشکلات پیش رو، دیگر ایران به رتبه اول باز نخواهد گشت. مشکلاتی همچون کم آبی که اصلی‌ترین و بارزترین مشکل در سال‌های پیش روی خواهد بود که صنعت پسته رو به زوال میباشد
۹۸ درصد از پسته ایالات متحده در کالیفرنیا تولید ميشود،بقیه در شهر های آریزونا نیومکزیکو، تگزاس و یوتا
آمریکا به طور کلی تولید کننده و صادر کننده اول پسته جهان است
در آمریکا با توجه به حمایت های دولت و استفاده از کشاورزی علمی و نوین و تمام مکانیزه و بازاریابی بسیار عالی آینده ای روشن در انتظار صنعت پسته میباشد که به چند مورد از آنها اشاره میشود.
از مهمترین مزیت های کشاورزی پسته آمریکا وجود منابع آبی زیاد و شیرین و استفاده از علم روز دنیا در تولید میباشد.
برای مثال نهال های ژنتیکی و اصلاح شده مقاوم در برابر کم آبی و شوری آب و هوای سرد و گرم که بعد از یکسال پیوند خورده میشوند و بعد از چهارسال شروع به ثمردهی میکند و به بار مينشيند و و بازدهی انها بسیار بالاست که در هکتار از باغات آمریکا حداقل ۳/۵تن محصول خشک برداشته میشود( این در حالی است که نهال های پسته ایران بعد از چهارسال پیوند خورده میشوند و بعد از ۱۰_۱۲ سال به بازدهی میرسند و محصول دهی آنها ۸۰۰کيلو در هکتار به طور میانگین، در برابر گرما و سرما زیاد مقاوم نميباشند و به کم آبی نیر مقاوم نميباشند مصرف آب بسیار زیاد و بالایی دارند) در ضمن باغات آمریکا با وجود منابع آبی بسیار زیاد مجهز به آبیاری قطره ای میباشد که نهال های اصلاح شده نیز با آنها سازگار ميباشند.
از حمایت های دولتی در صنعت پسته آمریکا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تولید واریته ژنتیکی مناسب و ترویج آن
- سرمایه گذاری عظیم در تجهیز منابع و سیستم توزیع آب؛ دولت آب را با لوله کشی و سرزمین تحویل می دهد،
- الگوی حمایتی و اعطای تسهیلات بسیار ارزان سوبسید به احداث باغات بزرگ
- تسهیل صادرات و فرآوری و فروش پسته
با این شرایط و سودآوری خوب پسته کاری روز به روز به باغات پسته آمریکا افزوده میشود و تولید ایالات متحده آمریکا در چند سال آینده به مرز ۱ميليون تن در سال خواهد رسید و حتی این عدد بیشتر هم خواهد شد، آمریکاییان با تبلیغات و بازاریابی بسیار عالی بازار این محصول و تولید بالا را نیز بوجود خواهند آورد.
در ایران حمایت از کشاورزی بسیار کم است مخصوصا پسته کاری،علاوه بر اینکه حمایتی در این بخش صورت نگرفت بلکه سنگ اندازی هایی هم در بخشهایی صورت گرفت، حتی قول هایی که مسيولين برای انتقال آب و حل مشکل آب به کشاورزان و مردم داده اند عمل نشد و در زمینه صادرات نیز مشکلات بسیار زیادی را پیش روی صادرکننده ها گذاشتند، و به دلیل حمایت نکردن و توجه به این سرمایه عظيم این صنعت چندهزار ساله رو به نابودی میباشد.
آمریکایی ها از هر هکتار زمین شان سه تن پسته برداشت دارند ولی همان هکتار باغ در ایران بین ۷۰۰ تا ۹۰۰ کیلو برداشت دارند و شاید یکی از بزرگترین مشکلات پسته ایرانی با آمریکایی در قیمت آن باشد. دلیل آن هم ارزان بودن قیمت پسته آمریکایی نسبت به ایرانی به جهت مکانیزه بودن کشاورزی آنهاست.
در یک باغ پسته که برای داشت و برداشت آن ما از ۲۰ الی ۳۰ نفر نیروی انسانی استفاده می کنیم . در صورتی که همان مساحت باغ در آمریکا از ۲ نفر استفاده می شود. مهم ترین موضع که در اینجا مطرح است به روز نبودن تغییرات و ماشین آلات کشاورزی ايران است و دیگر نحوه ی آبیاری، چرا که در آمریکا آبیاری به صورت قطره ای انجام می گیرد در صورتی که در ایران به صورت غرقابی و سنتی انجام می گیرد که خود همین باعث هدر رفتن آب و نیز روی گیاه و علف های هرز می شود. که خود همین جمع آوری علف های هرز می تواند هزینه ساز باشد. ( آب مورد استفاده در باغات پسته ایران و آمریکا برابر است با این تفاوت که در آمریکا همان مقدار آبی که در ایران به صورت غرقابی به درخت داده میشود در آمریکا به صورت قطره ای به درخت داده میشود که در نتیجه تمام آب به ريشه درخت میرسد)
کیفیت پسته ایران و امریکا
این موضوع را همه میدانند که پسته ایران از امریکا بهتر است.
چند مورد از این ویژگیها را در زیر بیان میکنیم.
۱- تنوع پسته ایران:
پسته اکبری، پسته کله قوچی، پسته فندقی، پسته احمد آقایی، پسته بادامی، پسته ممتاز زرندی تنها گونه‌های از ۹۰ گونه پسته ایرانی است. به طوری که پسته آمریکا با تنها رقم خود در برابر تنوع پسته‌ای که ایران پیش روی مشتریان جهانی می‌گذارد میتوان به‌آسانی خلع سلاح شود.
۲- پسته ایران به علت غنای روغن تا دمای ۱۷۰ درجه سانتی‌گراد را تحمل میکند. این در حالی است که پسته کم‌چرب آمریکایی در برابر حرارت ۱۳۰ درجه سانتی‌گراد می‌سوزد.
۳- یکی دیگر از مزیت‌های پسته ایران درصد مغز بیشتر است. به طوری که به طور متوسط درصد مغز پسته ایران ۵۶ درصد ولی درصد مغز پسته امریکا تنها ۵۲ درصد گزارش‌شده است.
۴- رویت و ظاهر زیبا نسبت به پسته آمریکا
با تمام مشکلاتی که برای پسته ایران در چند سال اخیر ایجاد شده، نمی توان گفت که پسته ایران در دنیا منزوی شده است، چرا که هنوز هم پسته خوش طعم مشتری خودش را دارد.
تولید پسته در ایران
بالاترین مقدار تولید پسته در کشور متعلق به استان کرمان میباشد این استان با تولید ۷۳ درصد تولید پسته کل کشور که از شهرستانهای(سیرجان، رفسنجان، زرند، انار، راور و شهربابک) صورت می‌گیرد.
پس از کرمان استان یزد در مقام دوم قرار دارد و با احتساب تولید استان‌های (خراسان، سمنان، قزوین، اصفهان و فارس) که جمعاً ۲۵ درصد از تولید کل کشور را به خود اختصاص داده‌اند
و سه استان کرمان، یزد و خراسان به‌تنهایی ۸۹ درصد از تولید پسته کل کشور را به خود اختصاص داده‌اند.
